Δημοτικοί λαχανόκηποι ως «απάντηση» στην κρίση

Οι δημοτικοί λαχανόκηποι έχουν τη δική τους ιστορία που ξεκινά πριν από περίπου 150 χρόνια και αποτελούν πλέον «μόδα» για τους αστούς άλλων μεγάλων πόλεων του εξωτερικού˙ στην Ελλάδα έχουν αρχίσει να «ξεφυτρώνουν» εσχάτως σε δήμους της Περιφέρειας κυρίως, αλλά και των αστικών κέντρων, ως λύση ανάγκης για την αντιμετώπιση της κρίσης, όπως περιγράφει το αναλυτικό ρεπορτάζ της εφημερίδας ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ (28/4), που υπογράφει ο δημοσιογράφος Δημήτρης Μαρής.

Και να τι μαθαίνουμε από το σχετικό ρεπορτάζ  για ένα ακόμα πρωτόγνωρο, για τη χώρα μας, εγχείρημα:

Οι δημοτικοί λαχανόκηποι μπορεί να αποτελούν «μόδα» για τους αστούς πόλεων του εξωτερικού, όπως το Μόντρεαλ, το Βερολίνο και το Παρίσι, ωστόσο στην Ελλάδα έρχονται ως λύση ανάγκης εν μέσω κρίσης. Το τελευταίο διάστημα ο θεσμός του δημοτικού λαχανόκηπου «ξεφυτρώνει» σιγά-σιγά σε δήμους της Περιφέρειας και των αστικών κέντρων. Άνεργοι, πολύτεκνοι, ηλικιωμένοι και δημότες με χαμηλό εισόδημα εξασφαλίζουν λίγα τετραγωνικά γης, προκειμένου να καλλιεργήσουν λαχανικά και φρούτα.

Οι Δήμοι Αλεξανδρούπολης, Λάρισας, Έδεσσας, Θέρμης, Αμαρουσίου, Τρίπολης, Βέροιας και Καλαμάτας περιλαμβάνονται στη λίστα των πρώτων οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που δημιουργούν λαχανόκηπους, ενώ  αρκετοί ακόμα έχουν κινήσει τις αντίστοιχες διαδικασίες.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι ενδιαφερόμενοι θα καταβάλλουν ένα συμβολικό αντίτιμο προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα τμήμα του δημοτικού κήπου. Μέρος των δεσμεύσεων που αναλαμβάνουν θα είναι η διάθεση ενός μέρους της παραγωγής (10%) για ανθρωπιστικούς λόγους. 

Σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέπεται να διατίθενται παραγόμενα προϊόντα προς πώληση.

Κατά την τρέχουσα περίοδο οι δήμοι αξιολογούν τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων, προκειμένου να επιλεγούν οι τελικοί δικαιούχοι. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί ξεπερνούν κατά πολύ τις προσδοκίες των δημοτικών Αρχών. Μάλιστα, δεν λείπουν και τα αιτήματα δημοτών οι οποίοι ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν «αγροτεμάχιο» για λόγους χειρωνακτικής εργασιοθεραπείας και «επιμόρφωσης», χωρίς να καρπώνονται κάποια οφέλη.

Ας δούμε όμως τι σχεδιάζουν οι κατά τόπους δήμοι.

Λάρισα

Ο Δήμος Λαρισαίων έχει εξασφαλίσει έκταση 20 στρεμμάτων στη συνοικία της Νέας Πολιτείας. Η έκταση έχει χωριστεί σε τεμάχια των 50 τ.μ., με ειδικά διαμορφωμένους διαδρόμους. Το επόμενο διάστημα ολοκληρώνεται το σύστημα αποχέτευσης και ύδρευσης. Σε πρώτη φάση δίνεται προτεραιότητα σε νέους ανέργους, σε σχολεία και σε ΚΑΠΗ.

Αλεξανδρούπολη

Ένα φιλόδοξο σχέδιο που αφορά στη δημιουργία περιαστικού, βιολογικού λαχανόκηπου εκπονεί ο δήμος Αλεξανδρούπολης, σε μια έκταση 30 στρεμμάτων, κοντά στον αστικό ιστό της πόλης,  με εύκολη πρόσβαση για τους καλλιεργητές με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, το ποδήλατο ή με τα πόδια.  Σε καθέναν από τους 274 δικαιούχους που θα επιλεγούν θα παραχωρείται τεμάχιο των  50 -100 τ.μ για διάστημα δύο ετών. 

Ο χώρος θα είναι περιφραγμένος και θα κατασκευαστούν ισάριθμοι φοριαμοί με κλειδιά  στους οποίους οι  καλλιεργητές θα μπορούν φυλάσσουν  τα εργαλεία τους. Ουσιαστικά θα είναι μια μικρή «πόλη» που θα έχει δρόμους και θα διαθέτει τουαλέτες, κιόσκια, μικρό κυλικείο, εκκλησία, γραφείο γεωπόνου. 

Σε μια έκταση 1.500 τ.μ θα δημιουργηθούν τα θερμοκήπια του δήμου, όπου θα καλλιεργούνται τα φυντάνια, όλα βιολογικά, τα οποία θα προορίζονται για τους δικαιούχους καλλιεργητές. Ο λαχανόκηπος, θα παρακολουθείται από γεωπόνους οι οποίοι θα δίνουν συμβουλές και όποια άλλη βοήθεια τους ζητηθεί, και το νερό για το πότισμα θα προέρχεται από γεώτρηση. 

Παράλληλα, όσοι πληρούν τα κριτήρια, θα παρακολουθήσουν υποχρεωτικά σεμινάρια, τα οποία δεν θα αφορούν  μόνο τον τρόπο καλλιέργειας αλλά και το μαγείρεμα των παραγόμενων λαχανικών. 

Πρόκειται ουσιαστικά για πιλοτικό πρόγραμμα το οποίο εφόσον επιτύχει, υπάρχουν σκέψεις να επεκταθεί  μελλοντικά, και  σε μεγαλύτερες εκτάσεις, (χερσολίβαδα), όπου θα φυτευτούν πλέον δένδρα, και θα δημιουργηθούν ελαιώνες, συκεώνες, αμπελώνες, κ.λπ., με στόχο να ενδυναμωθεί η τοπική κοινωνία.

Θέρμη

Ένα αγροτεμάχιο  έκτασης 15 στρεμμάτων στην περιοχή της Νέας Ραιδεστού, είναι ο χώρος όπου ο Δήμος Θέρμης, θα δημιουργήσει τον λαχανόκηπο του,  στον οποίο  θα μπορούν να  καλλιεργούν 300 δικαιούχοι με τις οικογένειές τους. 

Στους ενδιαφερόμενους δημότες  θα παραχωρούνται  τεμάχια έκτασης 50 τ.μ, με το συμβολικό τίμημα των 50 ευρώ, για ένα χρόνο. Για τις πολύτεκνες , μονογενεϊκές, ή οικογένειες που έχουν άτομα με ειδικές ανάγκες, το τίμημα θα είναι 25 ευρώ , ενώ για τις άπορες η παραχώρηση θα είναι δωρεάν. Προτεραιότητα  θα δοθεί στις δύο τελευταίες κατηγορίες. 

Τα χρήματα που θα συγκεντρώνονται κάθε χρόνο από τη διάθεση των τεμαχίων, θα χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία του εδάφους, τη  συντήρηση των εγκαταστάσεων (περίφραξη, κιόσκια, χώροι υγιεινής) και για τα σεμινάρια βιολογικής καλλιέργειας τα οποία θα παρακολουθήσουν, οι υποψήφιοι καλλιεργητές, αφού  καλλιέργεια των λαχανόκηπων θα γίνεται μόνο με βιολογικές μεθόδους.

 

Έδεσσα

Στο πλαίσιο των καλών πρακτικών, όπως είναι οι δημόσιοι αστικοί κήποι που εφαρμόζονται σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, ο δήμος Έδεσσας προετοιμάζει χώρο για δημιουργία πιλοτικού βιολογικού λαχανόκηπου. 

Πρόκειται για κοινόχρηστο χώρο έκτασης ενός στρέμματος στην περιοχή Σμαρένκα, ο οποίος θα είναι χωρισμένος με διάδρομο, δεξιά και αριστερά του οποίου θα υπάρχουν τεμάχια γης των  50-60 τ.μ, το καθένα από τα οποία, θα καλύπτει τις ανάγκες μιας οικογένειας. 

Και στο δήμο Έδεσσας, προτεραιότητα θα έχουν καλλιεργητές που θα είναι άποροι ή με χαμηλά εισοδήματα. 

Λέσβος

Στη  Λέσβο δημιουργήθηκε στις αρχές Οκτώβρη ένας δημοτικός λαχανόκηπος, ενώ αναδασώθηκαν με τη μέθοδο φυσικής καλλιέργειας, 15 στρέμματα σε δύο δημοτικές εκτάσεις που παραχώρησε ο δήμος . 

Πρόκειται για  δύο πιλοτικές δράσεις  που υλοποιήθηκαν , στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων  AGRISLES και FORCLIMADAPT, τα οποία  διαχειρίζεται το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Βορείου Αιγαίου και αφορούν αντίστοιχα στην προώθηση της καινοτομίας στη γεωργία και στην προστασία των δασικών περιοχών από τις επιπτώσεις του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής.

Βέροια

Ο δημοτικός λαχανόκηπος που θα δημιουργηθεί στο Δήμο θα είναι βιολογικής καλλιέργειας. Ήδη, δεκάδες πολίτες έχουν καταθέσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά και η διαδικασία θα συνεχιστεί μέχρι να συμπληρωθεί ο αριθμός των διαθέσιμων κήπων. Σε κάθε δικαιούχο θα παραχωρείται για καλλιέργεια έκταση 50 τ.μ. 

Τρίπολη

Βιολογικής παραγωγής θα είναι και τα προϊόντα που θα καλλιεργούνται στον λανόκηπο του Δήμου Τρίπολης. Ο Δήμος προτίθεται να διαθέσει αντί συμβολικού τιμήματος τεμάχια γης έκτασης 75-100 τ.μ. το καθένα, σε μια έκταση 20 στρεμμάτων συνολικά.

Μαρούσι

Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Απριλίου, ο Δήμος Αμαρουσίου παρέδωσε ένα τμήμα του δημοτικού λαχανόκηπου σε 40 οικογένειες. Η σχετική πρωτοβουλία αποτελεί την αρχή μιας νέας προσπάθειας για την αξιοποίηση όλων των ελεύθερων χώρων και τη μετατροπή τους σε δημοτικούς λαχανόκηπους. Ο πρώτος λαχανόκηπος έχει έκταση 1500 τ.μ. τα οποία κατατμήθηκαν σε αγροτεμάχια των 25 τ.μ. περίπου.